Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ifadesiyle “Hamas’ın kökünü kazımak”, İsrail’in Gazze Şeridine başlattığı ağır saldırının ana hedeflerinden biriydi.
İsrail ordusunun elde ettiğini iddia ettiği başarılara rağmen, 7 Ekim’deki terör saldırısından altı ay sonra, grubun liderlerinin çoğu hâlâ hayatta. Hamas’ın tamamen ortadan kaldırılması en hafif tabirle iddialı görünüyor.
Hamas’ın bugün nerede durduğunu bilmek için öncelikle nasıl çalıştığını anlamak gerekiyor. Grubun örgütlenmesi karmaşık bir yapı gösteriyor.
Örgütlenme siyasî ve askerî kol olmak üzere iki ana bölüme ayrılıyor. İki yapı farklı bölgelere yayılmış durumda.
Gazze Şeridi ve Batı Şeria’nın yanı sıra İsrail hapishanelerinde de varlığını sürdüren örgütün bazı liderleri başta Katar olmak üzere yurtdışında sürgünde.
Hamas’ın siyasî kanadı, İslami bir devlet için bir tür Parlamento olan istişarî bir Şura Konseyi ve bir siyasî bürodan oluşuyor. Listesi gizli tutulan bu parlamento benzeri yapının üyeleri, Şura Konseyi’ne danışarak, sosyal, siyasî ve askerî politikaları belirleyen siyasî büronun 15 üyesini seçiyor.
Şura ayrıca, bölgesel siyasî ofislerin üyelerini de seçen dört bölgesel şubeye ayrılmış durumda. Bunlar arasında Yahya Sinvar liderliğinde 15 Filistinli aktivistin görev yaptığı Gazze Şeridi ofisi de yer alıyor.
Yaklaşık on yüksek rütbeli üye elendi
İsrail ordusu, Hamas’ın birkaç üst düzey üyesini ortadan kaldırmayı başardı. Bunlar arasında Avrupa Uluslararası İlişkiler Konseyi tarafından örgütün silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugaylarının Başkan Yardımcısı olarak tanıtılan Mervan İsa da var. “7 Ekim katliamının organizatörlerinden biri” olarak kabul edilen İsa’nın Gazze’deki bir saldırıda öldürüldüğü 26 Mart’ta İsrail ordu sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari tarafından teyit edilmişti.
Ahmed el-Gandur ve Ayman Nofal da 2023 sonbaharında İsrail saldırılarıyla ortadan kaldırılmadan önce silahlı tugayların önemli isimleriydi.
Örgütün Lübnan merkezli Başkan Yardımcısı ve Hamas’ın askerî kanadına yakın olan Batı Şeria’daki grubun lideri olarak kabul edilen Salih el-Aruri de bu yılın başında öldürüldü.
Toplamda, 7 Ekim’den ve İsrail tarafından başlatılan operasyonun başlangıcından bu yana, Hamas içinde çeşitli düzeylerde sorumlulukları olan yaklaşık 10 kişi ortadan kaldırıldı.
Öncelikli hedefler
Ancak örgütün bazı kilit isimleri hâlâ aranıyor. Muhammed Deif bunlardan biri. Hamas’ın silahlı kanadının başında hayatta kalan ve hala Gazze Şeridindeki tünellerde saklanan son kişilerden biri. Bu nedenle Deif İsrail ordusunun öncelikli hedeflerinden biri.
Avrupa Birliği onu, aralık ayında, “terörist” eylemlere karışan kişi ve örgütlerin yer aldığı kara listeye almıştı.
Aynı durum Gazze’deki Hamas lideri Yahya Sinvar için de geçerli. Sinvar’ın İsrail’e yönelik 7 Ekim saldırısının mimarı olduğu ve rehinelerin kaderini elinde tuttuğu düşünülüyor. Sinvar geçen mart ayında bombardımanların hedefi olmuş, ancak ölümü İsrail askerleri tarafından üstlenilmemişti. Kendisini ortadan kaldırmak için düzenlenen sürek avından hâlâ kaçıyor gibi görünüyor.
İsmail Haniye, 6 Mayıs 2017’de seçilen Hamas Genel Siyasî Büro Başkanı ve grubun en uzun süre görev yapan isimlerinden biri.
Katar’da yaşayan Haniye, Doha’nın ateşkes müzakerelerinde iki taraf arasındaki başlıca muhataplardan biri olması nedeniyle şimdilik Tel Aviv’in erişiminden uzak görünüyor. Aynı durum Halid Meşal için de geçerli. 2017’ye kadar siyasî büronun lideri olan Meşal, halihazırda grubun Katar’da bulunan “dış” lideri.
Halil el-Hayya, Hamas’ın Gazze Şeridindeki siyasî bürosunun başkan yardımcısı ve Gazze’deki ateşkes müzakerelerinde Filistin heyetinin başkan yardımcılığını yapıyor. Daha önce de birçok suikast girişiminden kurtulmuş olan Hayya halen firarî durumda.
Gazze’de, Lübnan’da, Batı Şeria’da, Katar’da… Hamas üyeleri dağınık halde ve bazen yakalanması zor görünüyor. Hamas’ın silahlı bir grup olmasının yanı sıra liderlerinin ölümünden sonra da hayatta kalmayı başaran bir ideolojiyi temsil ettiği düşünüldüğünde bu, İsrail devleti için neredeyse imkânsız bir görev gibi görülüyor.
Kaynak: Ajans Bizim
