Hepatit Günü olarak bilinirken, Şanlıurfa Harran Üniversitesi hastanesinde
hepatit hastalığı için farkındalık oluşturmak için hastane girişine stant
kurulup çeşitli etkinlikler gerçekleştirildi.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim
Dalı Başkanı Doç. Dr. Mehmet Reşat Ceylan, Dünya Hepatit Günü dolayısıyla
hepatit hastalığına neden olan durumlar ve korunma yöntemleri ile ilgili
açıklamalarda bulundu.
Ceylan, hepatitin çeşitli virüs, bakteri, mantar veya
parazit gibi mikroorganizmaların ve bazı toksik maddelerin neden olduğu bir
karaciğer iltihabı olduğuna dikkat çekerek hepatite yol açan beş ana virüsün
karaciğer hastalığına neden olduğunu ifade etti.
Doç. Dr. Öğr. Ceylan, “Viral hepatite yol açan beş ana virus
(Hepatit A, B, C, D ve E) bulunmaktadır ve bunların hepsi karaciğer hastalığına
neden olurken, bulaşma yolları, hastalığın şiddeti, coğrafi dağılım ve korunma
yolları farklılıklar göstermektedir.
Hepatit A, virüsün bulaştığı yiyecek ve suyun alınması veya
bulaşıcı bir kişiyle doğrudan temas yoluyla bulaşır. Sanitasyon (temizlik ve
hijyen), gıda güvenliği ve bağışıklama, hepatit A’nın önlenmesinin en etkili
yollarıdır. Ülkemizde hepatit A aşısı çocukluk döneminde 18. ve 24. aylarda
olmak üzere iki kez uygulanmaktadır.
Hepatit B, en yaygın olarak doğum sırasında anneden çocuğa,
güvenli olmayan cinsel ilişkiyle ve güvenli olmayan enjeksiyonlar yoluyla
bulaşır. Bebeklik ve erken çocukluk döneminde hepatit B enfeksiyonu geçirilmesi
vakaların yüzde 95’inde kronik hepatite yol açar. Bu nedenle, tüm gebelerin
hepatit B yönünden taranması ve tüm bebeklerin doğumdan sonra tercihen ilk 24
saat içerisinde olmak üzere 1. doz aşılarının uygulanması, 1. ayda ve 6. ayda
2. ve 3. doz uygulamalarının yapılarak aşı serisinin tamamlanması özellikle
önemlidir.
Ülkemizde hepatit A ve hepatit B aşı uygulamaları, çocukluk
döneminde Ulusal Çocukluk Dönemi Aşılama Takvimi içerisinde ücretsiz olarak
uygulanmaktadır. Bunun yanı sıra yetişkinlik döneminde de meslek, yaşam tarzı,
sağlık durumu nedeniyle hastalık riski değerlendirilerek sağlık kuruluşlarında
ücretsiz olarak uygulanmaktadır” diye konuştu.
Doç. Dr. Öğr. Ceylan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hepatit C virüsünün bulaşmasında ana geçiş şekli güvenli
olmayan enjeksiyon ve kontrol edilmemiş kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu ile
bulaşır. Hepatit C’ye karşı etkili bir aşı maalesef bulunmamaktadır. Bulaşmanın
önlenmesi için güvenli enjeksiyon uygulamaları, güvenli kan ve kan ürünleri
transfüzyonu sağlanmalıdır.
Hepatit D virüsü enfeksiyonu oluşması için hepatit B virüsü
enfeksiyonunun varlığı gereklidir. Bulaşma hepatit B’de olduğu gibidir. Hepatit
B’ye karşı aşılama ve alınacak diğer önlemler hepatit D virüsü enfeksiyonunu
önlemede etkilidir.
Hepatit E virüsü dünyanın gelişmekte olan bölgelerinde
hepatit salgınlarının yaygın bir nedenidir ve gelişmiş ülkelerde giderek daha
önemli bir hastalık nedeni olarak kabul edilmektedir. Özellikle gebelerde daha
ağır hepatit tablosuna neden olmaktadır. Hepatit E, sanitasyon ve gıda
güvenliği sağlanarak önlenebilir. Güvenli ve etkili aşılar geliştirilmiştir
ancak yaygın olarak mevcut değildir.
Dünya üzerinde 354 milyondan fazla insan viral hepatitlerle
yaşamaktadır. Kronik viral hepatitlere bağlı gelişen karaciğer yetmezliği,
siroz ve karaciğer kanseri halen tüm dünyada ölümlerin önemli bir nedenini
oluşturmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün güncel verilerine göre, kronik
hepatit B ve hepatit C her yıl 1.1 milyon ölüme ve 3 milyon yeni infeksiyona
neden olmaktadır. Yine her gün 3000 kişinin hepatit ve komplikasyonlarına bağlı
hayatını kaybettiği bildirilmektedir. Dünyada tüberküloz, sıtma ve HIV
infeksiyonuna bağlı ölümler azalırken ne yazık ki hepatitlere bağlı ölümler
artmaktadır.”
Riskli grupların test yapmaları gerektiği yönünde uyarılarda
bulunan Doç. Dr. Öğr. Ceylan, şunları kaydetti:
“Viral hepatitlerle ilgili farkındalığın artırılması
amacıyla DSÖ tarafından 28 Temmuz günü, “28 Temmuz Dünya Hepatit Günü” olarak
tanımlanmıştır. Dünya Hepatit Günü’nde viral hepatitler konusunda toplumun
eğitimine daha fazla yer verilmesi, ulusal taramaların artırılması ve toplumun
bu taramalara katılmasının sağlanması amaçlanmaktadır. Bu nedenle DSÖ, viral
hepatitlerin bekletilmeden saptanıp tedavi edilmesi gereken hastalıklar
olduğunu vurgulamak için, bu yıl Dünya Hepatit Günü sloganını “Tek hayat, tek
karaciğer” olarak belirledi.
Ülkemizde yeni viral hepatit vaka sayılarını azaltmak,
ortaya çıkabilecek ciddi hastalıkların önüne geçerek ölümleri azaltmak ve
hastaların bakımını iyileştirmek amacıyla Türkiye Viral Hepatit Önleme ve Kontrol
Programı (2018-2023) hazırlanmıştır.
Program kapsamında multidisipliner bir yaklaşımla hastalığın
bulaşmasının önlenmesine, erken tespitine ve tedaviye yönlendirilmesine yönelik
çalışmalar yürütülmektedir”.
