Televizyon ve sinema, uzun yıllar boyunca tüm dünyada en çok tercih edilen eğlence biçimleri arasında yer aldı. Türkiye özelinde televizyon, 80’li yıllardan itibaren yaygınlaşarak hem bir ihtiyaç hem de bir eğlence aracı haline geldi. Yıllar içinde birçok değişim geçirse de kitleler için önemini hep korudu. Sinema ise yalnızca bir eğlence aracı olmanın ötesinde, sanatsal yönüyle yaratıcılığı ön plana çıkaran bir dünya sunmayı hedefledi. Her ne kadar bu iki alan birbiriyle bağlantılı olsa da kendi dinamikleri içinde bağımsız bir gelişim gösterdi. Ancak günümüzde, hiç olmadığı kadar büyük bir dönüşüm yaşıyorlar. Tahmin edebileceğiniz gibi bunun en büyük sebebi, son yıllarda hızla yükselen dijital platformlar…
Aslında dijital platformlar, bugünkü kapsamlı yapısıyla olmasa da 2000’li yıllardan itibaren varlık gösteriyordu. 2010’lu yıllarda içerikler çeşitlenerek ciddi bir alternatif haline geldi. Pandemi öncesinde, ana akım sinema ve televizyon içeriklerine rakip olmaya başlayan bu platformlar, kendi içlerinde de rekabet ortamı oluşturmuştu. Tam da bu süreçte pandemi patlak verdi. Tüm dünyanın eve kapanmak zorunda kaldığı bu dönemde, alternatif içeriklere olan talep büyük bir artış gösterdi. 2020 itibarıyla dijital platformlar, ana akıma her anlamda rakip olmaya başladı ve ciddi yatırımlar aldı. Bu gelişmeler, geleneksel sinema anlayışının ve televizyon kültürünün köklü bir değişime uğradığı anlamına geliyordu.
Özellikle Türkiye’de televizyon dizileri, uzayan süreleri ve aynı konuların sürekli tekrar edilmesi nedeniyle yeni nesli dijital platformlara yönlendirdi diyebiliriz. Bugün televizyonlarda yayınlanan ve her bir bölümü 150 dakikaya kadar uzayan dizilerin aksine, dijital platformlar her bölümü 40-50 dakika süren, sezonları 8 ila 13 bölüm arasında değişen ve senaryo açısından daha özgün yapımlar sunuyor. Üstelik sansürün daha az olması, hem yapımcıları hem de izleyicileri dijitale yönlendiren bir diğer önemli etken.
Sinema dünyasında da büyük değişimler yaşanıyor. Artık yalnızca dijital platformlar için çekilen filmler var ve gelirler, bu platformlardaki izlenme süreleri üzerinden kazanılıyor. Geleneksel sinema salonlarına giden seyirci sayısı azalırken, izleyiciye zaman ve mekân esnekliği sunan dijital platformlar daha cazip hale geliyor. Aynı zamanda bu platformlar, bağımsız sinema için de yeni bir alan açtı. Salon bulamayan düşük bütçeli ve hassas konulu filmler, artık doğrudan dijital üzerinden seyirciyle buluşabiliyor.
Tüm bu değişimler, yeni bir pazar ve izleme kültürü yaratırken geleneksel alışkanlıkları da dönüştürüyor. Bu sürecin tam olarak nereye evrileceğini kestirmek zor, ancak artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağını söyleyebiliriz. Dijitalin sinemaya alternatif bir alan sunmasının, üretkenliği ve sanatsal çeşitliliği artıracağına inanıyorum. Öte yandan, televizyon ise daha geniş bir kitleye hitap eden bir mecra olduğu için bu gelişime ayak uyduramazsa, dijitalin yükselişine boyun eğebilir.
Kim bilir, belki de dijital platformların yükselişi, rekabet ortamını kızıştırarak televizyonun da daha kaliteli içerikler üretmesini teşvik eder.
Hep birlikte izleyip göreceğiz…
News
