Çocuk işçi ölümlerinde Şanlıurfa ilk sırada

İşçi
Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), çalıştırılan çocukların ölüm verilerine
dair rapor yayımladı.

“MESEM,
tarım ve inşaat işçiliği, sokakta çalıştırma kıskacında çocuklarımız
ölüyor…” başlıklı rapor,  ocak ayında  Mesleki Eğitim
Merkezleri (MESEM) kapsamında staj gördüğü işyerlerinde hayatını kaybeden
(kafası sac büküm makinesine 16 dakika sıkışan 14 yaşındaki çocuk işçi Arda
Tonbul ve üzerine sunta bloklar devrilen 15 yaşındaki çocuk işçi Erol Can Yavuz
şahsında) bütün çocuk işçilere adandı.

İSİG
raporunda yer alan verilerin yüzde 92’si ulusal basından; yüzde 8’i ise çocuk
işçilerin aileleri, mesai arkadaşları ve yerel basından temin edildi.

Rapora
göre, 2013-2023 yılları döneminde en az 671 çocuk işçi hayatını kaybetti.

Çocuk işçi
ölümlerinde Şanlıurfa için tablo korkunç.

İSİG’in
raporuna göre, söz konusu yıllar arasında Şanlıurfa’da 49 çocuk işçi yaşamını
yitirdi.

Rapora
göre, bu rakam Şanlıurfa’yı en çok çocuk işçi ölümünün meydana geldiği şehir
sıralamasında ilk sıraya koyuyor. Ayrıca diğer şehirlerde ölen mevsimlik çocuk
işçilerinde de memleket olarak ilk sırada Şanlıurfalılar var.

Raporda
yer verilen tespitler şunlar:

Çocuk iş
cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı

-Tarım,
Orman işkolunda 380 çocuk (250 işçi ve 130 çiftçi); İnşaat, Yol işkolunda 71
çocuk; Metal işkolunda 46 çocuk; Konaklama, Eğlence işkolunda 45 çocuk; Gıda
işkolunda 23 çocuk; Ticaret işkolunda 21 çocuk; Genel İşler işkolunda 20 çocuk;
Tekstil, Deri işkolunda 17 çocuk; Taşımacılık işkolunda 14 çocuk; Ağaç, Kâğıt
işkolunda 11 çocuk; Kimya, Lastik işkolunda 7 çocuk; Enerji işkolunda 4 çocuk;
Çimento, Toprak, Cam işkolunda 3 çocuk; Madencilik işkolunda 1 çocuk; İletişim
işkolunda 1 çocuk; Sağlık işkolunda 1 çocuk; Elimizdeki veriler ışığında
çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 6 çocuk işçi çalışırken hayatını
kaybetti…

2013-2023
yıllarında çocuk iş cinayetlerinin yaşlara göre dağılımı

-4 yaşında
5 çocuk, 5 yaşında 5 çocuk, 6 yaşında 4 çocuk, 7 yaşında 7 çocuk, 8 yaşında 14
çocuk, 9 yaşında 13 çocuk, 10 yaşında 25 çocuk, 11 yaşında 16 çocuk, 12 yaşında
36 çocuk, 13 yaşında 44 çocuk, 14 yaşında 65 çocuk, 15 yaşında 99 çocuk, 16
yaşında 131 çocuk ve 17 yaşında 207 çocuk işçi çalışırken hayatını kaybetti.

-Türkiye’de
çocuk işçilik 4 ila 8 yaş aralığında başlıyor. Tarımda toplayıcılık, çobanlık
ve mevsimlik tarım işçiliği yapan; sokakta mendil satan, cam silen çocuklar var.
Ancak mevsimlik tarım işçisi ve sokakta çalışan çocukların sayısında 8 yaşından
itibaren ciddi bir artış var. 10-12 yaşlarda tekstil ve metalde çalışan
çocukları görüyoruz. 13-14 yaşlarından itibaren tarım, inşaat, sanayi ve
hizmetlerde çalışan sayıları yüzbinlere ulaşan; 15-17 yaş grubunda ise tarım
başta olmak üzere konaklama, ticaret, inşaat, metal, tekstil ve gıda gibi
işkollarında çalışan milyonu aşkın çocuk işçi var.

2013-2023
yıllarında çocuk iş cinayetlerinin aylara göre dağılımı

-Ocak
ayında 36 çocuk, Şubat ayında 27 çocuk, Mart ayında 31 çocuk, Nisan ayında 34
çocuk, Mayıs ayında 68 çocuk, Haziran ayında 68 çocuk, Temmuz ayında 105 çocuk,
Ağustos ayında 119 çocuk, Eylül ayında 71 çocuk, Ekim ayında 45 çocuk, Kasım
ayında 38 çocuk, Aralık ayında 29 çocuk işçi çalışırken hayatını kaybetti…

-Mayıs ve
Eylül aylarını içeren dönemde mevsimlik tarım işçisi çocukların ölümünü yoğun
bir biçimde görüyoruz. Başka bir bakış açısıyla da tarım işçisi çocukların
Mayıs ayı ile birlikte okulu bıraktığını ancak Ekim ayında okullarına döndüğünü
söyleyebiliriz.

-Yine
okulların kapanmasıyla birlikte Temmuz ve Ağustos aylarında ‘yaz aylarında’
çalışan çocuk sayısının (tarıma ek olarak sanayi, inşaat ve hizmetler) kitlesel
olarak arttığını belirtmeliyiz.

-MESEM
gibi uygulamalarla kitleselleşen “adı öğrenci olan işçiliğin” bir sonucu olarak
da özellikle kış aylarında kentlerdeki OSB’lerden gelen çocuk işçi ölümlerine
giderek daha sık şahit olmaktayız. Örneğin son beş ayda 7 çocuk işçi (çoğu
MESEM kapsamında) çırak ya da stajyer olarak çalışırken hayatını kaybetti.

-49 ölüm
Şanlıurfa’da; 40 ölüm Gaziantep’te; 33’er ölüm Adana ve İstanbul’da; 25 ölüm
Konya’da; 21 ölüm Antalya’da; 19’ar ölüm Ankara ve Bursa’da; 18 ölüm Mardin’de;
17’şer ölüm Aydın, Kocaeli ve Mersin’de; 16’şar ölüm Diyarbakır ve Manisa’da;
14 ölüm Ağrı’da; 13 ölüm Denizli’de; 12’şer ölüm Hatay ve Samsun’da; 11’er ölüm
İzmir, Kahramanmaraş ve Şırnak’ta; 10’ar ölüm Aksaray, Balıkesir, Erzurum,
Osmaniye ve Sakarya’da; 9’ar ölüm Kayseri, Malatya, Muğla ve Van’da; 8’er ölüm
Ordu, Sivas ve Tekirdağ’da; 7’şer ölüm Afyon, Giresun, Karaman ve Siirt’te;
6’şar ölüm Batman ve Düzce’de; 5’er ölüm Elazığ, Kastamonu, Muş ve Yozgat’ta;
4’er ölüm Bolu, Çorum, Hakkari, Isparta ve Sinop’ta; 3’er ölüm Bitlis,
Eskişehir, Kars, Kırıkkale, Kırklareli, Kilis, Kütahya, Niğde ve Uşak’ta; 2’şer
ölüm Bartın, Bilecik, Bingöl, Burdur, Çanakkale, Gümüşhane, Rize, Tokat ve
Tunceli’de; 1’er ölüm Adıyaman, Ardahan, Bayburt, Çankırı, Edirne, Karabük,
Kırşehir, Nevşehir, Trabzon, Yalova, Zonguldak ve Irak’ta meydana geldi…

-En çok
çocuk işçi ölümünün meydana geldiği şehir Şanlıurfa’dır. Ayrıca diğer
şehirlerde ölen mevsimlik çocuk işçilerinde de memleket olarak ilk sırada
Şanlıurfalılar vardır.”