Taliban yönetimi, Katar’ın başkenti Doha’da düzenlenecek olan BM destekli Afganistan konferansına katılmama kararı aldı
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in ev sahipliğinde bugün Doha’da başlayacak olan iki günlük toplantıda üye devletler ve Afganistan özel temsilcileri Taliban ile angajman konusunu ele alacak.
Afganistan Dışişleri Bakanlığı, dün akşam sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, Taliban’ın Afganistan’ın tek resmi temsilcisi olarak kabul edilmesi halinde bir heyetin toplantıya katılacağını belirtti.
“Dışişleri Bakanlığı BM’ye, İslam Emirliği’nin Afganistan’ın tek resmi temsilcisi olarak katılması halinde … katılımın faydalı olacağını açıklamıştır. Aksi takdirde, bu alanda ilerleme kaydedilmemesi nedeniyle Emirliğin etkisiz katılımının faydalı olmayacağı düşünülmüştür” denildi.
Taliban kendi yönetimi için “Afganistan İslam Emirliği” ya da “AİE” tanımını kullanıyor.
BM, Afgan sivil toplum üyelerinin yanı sıra Taliban’a muhalif grupları Afganistan özel temsilcileriyle görüşmeye davet etti.
BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, Cuma günkü günlük basın brifinginde “Taliban ile bir toplantı yapılacak, ancak kadın grupları da dahil olmak üzere sivil toplumla da bir elçiler toplantısı yapılacak. Çünkü Afgan kadınlarının seslerinin çok yüksek ve net bir şekilde duyulması önemli” dedi. Dujarric’in açıklamaları Taliban’ın toplantıya katılmayı reddetmesinden önce geldi.
Taliban dışındaki seslerin konferansa dahil edilmesine karşı olduğunu ifade eden Dışişleri Bakanlığı, “BM’nin mevcut gerçekleri dikkate alması ve birkaç tarafın etki ve baskısını reddetmesi halinde” görüşmelerde ilerleme sağlanmasının mümkün olduğunu bildirdi.
Konferansın başlamasına saatler kala yapılan açıklama, Afganistan’ın fiili yöneticilerinin katılıp katılmayacağı konusunda günlerdir süren kafa karışıklığına son verdi.
Daha önce Taliban Dışişleri Bakanı Amir Khan Muttaqi’nin ofisinden yapılan açıklamada Muttaqi’nin Rus Büyükelçi Dmitry Zhirnov’a fiili yöneticilerin “olası katılım konusunda görüşlerini paylaştıklarını” söylediği aktarılmıştı.
Açıklamada, “Eğer AIE ile BM arasında Afganistan’ın tüm meselelerine ilişkin üst düzey anlamlı istişareler için bir fırsat varsa ve AIE Afganistan’ın temsilcisi olarak sorumluluğunu layıkıyla yerine getirebiliyorsa Doha toplantısı iyi bir fırsat olacaktır” deniliyor.
Doha Konferansı
Doha’daki konferans, ABD ve müttefikleriyle 20 yıl süren savaşın sona ermesinin ardından Ağustos 2021’de Taliban’ın ülkenin kontrolünü ele geçirmesinden bu yana Afganistan konusunda BM öncülüğünde düzenlenen ikinci uluslararası diyalog toplantısı.
Taliban Mayıs 2023’teki ilk küresel toplantıya davet edilmemiş olsa da BM bu kez grubun katılımını istiyor.
Dujarric, bu hafta başında VOA’ya yaptığı açıklamada, “Etkinliğin önemli bir yönü, özel temsilcilerin, fiili otoritelerin temsilcileri ve kadınlar da dahil olmak üzere Afgan sivil toplum katılımcıları da dahil olmak üzere Afgan paydaşlarla toplu olarak bir araya gelme fırsatı sağlama niyetidir” dedi.
Konferansta uluslararası toplumun Taliban’la nasıl ilişki kurması gerektiğinin tartışılmasının yanı sıra eğitim görmeleri ve çalışmaları engellenen Afgan kadın ve kız çocuklarının durumunun da ele alınması ve Afganistan için özel bir BM elçisinin atanması konusunun görüşülmesi bekleniyor. Taliban böyle bir atamaya karşı çıkıyor.
Tanınma sorunu
Taliban, Afganistan’ı iki yıldan uzun bir süredir kontrol etmesine rağmen resmi olarak tanınma çabalarında başarısız oldu. BM, gruba Afganistan’ın kuruluştaki koltuğunu vermeyi reddetti.
Pek çok ülkenin Kabil’de büyükelçiliği bulunmasına ve yabancı yetkililerin Taliban temsilcileriyle düzenli olarak temas kurmasına rağmen, sadece Çin bir Afgan büyükelçisini kabul etti ve elçisini Kabil’e gönderdi. Ancak, Pekin, Taliban hükümetini resmen tanımadığında ısrar ediyor.
Uluslararası toplum, Taliban’ın tanınması için kapsayıcı bir hükümet kurması, kadınların eğitimi ve çalışması üzerindeki yasağın kaldırmasın konusunda ısrarcı.
Taliban Dışişleri Bakanlığı, dün akşam yapılan açıklamada grubun tutumunu yumuşatmaya yönelik çabalar reddedilere, “20 yıllık başarısız deneyimin tekrarından vazgeçilir ve tek taraflı dayatmalar, suçlamalar ve baskılar yerine gerçekçi ve pragmatik bir yaklaşım benimsenirse, diğer taraflarla ikili ilişkilerde de ilerleme kaydedilebilir” deniliyor.
Kaynak: Ajans Bizim
News
